სოციალური გარემოს გავლენა ჩვევებზე
ჩვენი ქცევები და ჩვევები დიდწილად იმ გარემოს ასახვაა, რომელშიც ვცხოვრობთ. ხშირად, ამას ვერც კი ვიაზრებთ, მაგრამ საზოგადოების ნორმები და კულტურული მოლოდინები ჩვენზე მნიშვნელოვან ზეგავლენას ახდენს. ერთი შეხედვით, ჩვენი პიროვნული არჩევანი თითქოს მხოლოდ ჩვენზეა დამოკიდებული, მაგრამ რეალურად, სოციალური გარემო მჭიდროდ განსაზღვრავს ჩვენს ქცევას.
ადამიანს ბუნებრივად სურს რაიმეს ნაწილი იყოს. ეს უძველესი ინსტინქტი დღემდე ძლიერ გავლენას ახდენს ჩვენს ქცევაზე. სოციალური ნორმები უხილავი წესებია, რომლებიც ყოველდღიურ ცხოვრებაში გვმართავს. ჩვენთვის დამახასიათებელი ჩვევები ხშირად ისე მტკიცედ არის ფესვგადგმული, რომ მათზე არც კი ვფიქროთ. ამიტომ, ჯგუფთან შეგუება და საერთო წესების დაცვა ჩვენთვის სრულიად ბუნებრივი პროცესია.
სამ ტიპის ჯგუფი, რომელსაც ვბაძავთ:
1. უახლოესი ადამიანები
ჩვენი გარემოცვა ჩვენს ჩვევებზე დიდი გავლენას ახდენს. ჩვენ ვიღებთ და ვიმეორებთ იმ ქცევებს, რომლებსაც მშობლები, მეგობრები და კოლეგები ავლენენ. სოციალური გარემო ფორმირებას უწევს ჩვენს შეხედულებებსა და ჩვევებს. უკეთესი ჩვევების შესაძენად, საჭიროა ისეთი გარემოს შერჩევა, სადაც სასურველი ქცევები ნორმად მიიჩნევა. როცა ხედავ, როგორ ასრულებენ სხვები სასურველ ჩვევებს, ეს შენთვისაც რეალისტურ და მიღწევად მიზნად იქცევა.
2. უმრავლესობის მიბაძვა
ადამიანები ინსტინქტურად ეძებენ აღიარებას, პატივისცემასა და სტატუსს. ეს ძლიერი მოტივატორია, რომელიც განსაზღვრავს, როგორ ვიქცევით. ხშირად, როცა არ ვიცით, როგორ მოვიქცეთ, ვაკვირდებით სხვებს და მათ ქცევას ვბაძავთ. ამის საუკეთესო მაგალითია ონლაინშეფასებები – ხშირად ვეყრდნობით სხვების გამოცდილებას, რათა სწორად გადავწყვიტოთ, რა შევიძინოთ ან სად წავიდეთ.
თუმცა, ამას უარყოფითი მხარეც აქვს: ზოგჯერ გვირჩევნია, უმრავლესობას შევუერთდეთ, ვიდრე ვიყოთ მართალი, მაგრამ – მარტო. საზოგადოებრივი ნორმების საწინააღმდეგოდ მოქმედება სირთულეებთან არის დაკავშირებული, ხოლო ჯგუფის ნაწილად ყოფნა ჩვევების შენარჩუნებას ამარტივებს.
3. გავლენიანი პირების მიბაძვა
წარმატებული ადამიანები ჩვენზე განსაკუთრებულ გავლენას ახდენენ. ვცდილობთ, მათი ჩვევები გადმოვიღოთ, რადგან წარმატება ჩვენც გვინდა. ამიტომ, ხშირად ვაკვირდებით წარმატებული ლიდერების, სპორტსმენების, მუსიკოსებისა და სხვა გავლენიანი პირების ქცევას, რათა მათი მიდგომები ჩვენს ცხოვრებაში გამოვიყენოთ.
ამავდროულად, ვცდილობთ, ავირიდოთ ისეთი ქცევები, რომლებიც ჩვენს სტატუსს დააკნინებს. ეს ბუნებრივი სტრატეგიაა: ჩვენ გვინდა, სხვებს შევეწყოთ, მაგრამ ამავდროულად, გამოვირჩეოდეთ და აღიარება მოვიპოვოთ.
ჩვევების ფორმირებაში სოციალური გარემო დიდ როლს თამაშობს. სასურველი ჩვევების დაინერგვისა და შეინარჩუნებისთვის მნიშვნელოვანია:
შეარჩიო გარემოცვა ფრთხილად – ისეთი ადამიანების გარშემო იყავი, რომლებიც იმ ჩვევებს ავლენენ, რაც შენც გინდა, რომ გქონდეს.
დაუკვირდე საკუთარ ქცევებს – ხშირად ვიმეორებთ რაღაცებს მხოლოდ იმიტომ, რომ სხვებიც ასე იქცევიან. დაფიქრდი, მართლა გინდა ეს ჩვევები თუ უბრალოდ საზოგადოებას ერგები?
იყო ჯგუფის ნაწილი – როცა იმ საზოგადოებაში ხარ, სადაც შენი მიზნები ნორმად ითვლება, მათი მიღწევა გაცილებით მარტივია.
ისწავლო გავლენიანი ადამიანებისგან – გადმოიღე სასარგებლო ჩვევები იმ ადამიანებისგან, ვინც შენთვის წარმატების მაგალითად იქცა.
მოერგე, მაგრამ არ დაკარგო საკუთარი თავი – მნიშვნელოვანია ბალანსის დაცვა, რომ საზოგადოებასთან ადაპტაციის პროცესში შენი ინდივიდუალურობა არ დაიკარგოს.
საბოლოოდ, ჩვენი ჩვევები მჭიდროდ არის გადაჯაჭვული იმ საზოგადოებასთან, რომელშიც ვცხოვრობთ. თუ გვსურს, რომ უკეთესი ჩვევები ჩამოვიყალიბოთ, უნდა შევქმნათ ისეთი გარემო, სადაც სასურველი ქცევები ბუნებრივად მიმზიდველი და მიღებული იქნება. სოციალური ზეგავლენის გამოყენებით, შეგვიძლია არა მხოლოდ პიროვნული ზრდა, არამედ უფრო სრულფასოვანი და წარმატებული ცხოვრება.